„Lasy i różnorodność biologiczna. Zbyt cenne by je tracić” pod takim hasłem obchodzony jest tegoroczny Międzynarodowy Dzień Lasów. Już od ośmiu lat 21 marca organizatorzy przypominają i podkreślają rolę, jaką lasy odgrywają w życiu człowieka.

Obchody tego dnia mają na celu podnoszenie świadomości na temat znaczenia lasów dla człowieka. Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) zachęca kraje całego świata do propagowania idei i działalności związanej z lasami.

Jednym z istotnych czynników warunkujących życie na Ziemi jest różnorodność biologiczna: genetyczna, gatunkowa i ekosystemowa. Imponująca liczba ok. 2 mln opisanych i skatalogowanych gatunków, w większości żyjących na lądzie – tych od mikroskopijnej bakterii glebowej po mamutowce olbrzymie – wciąż nie jest ostateczna. Naukowcy szacują, że nadal 86 proc. gatunków lądowych czeka na odkrycie. Różnorodność organizmów i niezliczone powiązania między nimi zapewniają równowagę biosfery i jej prawidłowe funkcjonowanie.

Prof. Andrzej Grzywacz w swojej publikacji „Las tętniący życiem” podaje informację, że do tej pory naukowo opisano i zarejestrowano ok. 1,8 mln gatunków organizmów. To właśnie lasy są miejscem, w którym najliczniej występują organizmy, począwszy od tych najmniejszych, jak grzyby, po te najbardziej zauważalne, drapieżniki.  Przy okazji warto przypomnieć, że z polskimi lasami, które zajmują 9,3 mln ha powierzchni kraju, związanych jest 60–65 proc. gatunków. Natomiast na całej Ziemi ponad 80 proc. wszystkich poznanych gatunków roślin i zwierząt żyjących na lądzie jest związanych z lasami.

Leśnicy, którzy na co dzień zajmują się większością polskich lasów, gdyż ponad 7,2 mln ha, od wielu lat dbają o cenne siedliska.

Ekosystemy leśne stanowią w Polsce najcenniejszy składnik form ochrony przyrody. Zajmują one ponad 38 proc. obszarów objętych ochroną prawną. Na terenie lasów państwowych lasy ochronne oraz rezerwaty zajmują 104 tys. ha. Tylko tzw. obszary ptasie zajmują ponad 29 proc. powierzchni gruntów LP, a siedliskowe niemal 22 proc.

W lasach zarządzanych przez LP, jak wynika z ostatniego raportu o polskich lasach, znajduje się 1284 rezerwaty przyrody o powierzchni ponad 123 tys. ha oraz obszary Natura 2000 o powierzchni 2891 tys. ha.

Ponadto w lasach państwowych utworzono aż 3798 stref wokół chronionych gatunków, zarówno wokół ostoi ptaków i ssaków, jak i owadów czy gadów.

Leśnicy i Lasy Państwowe dbając o zachowanie różnorodności biologicznej i odtwarzanie zagrożonych gatunków zwierząt i roślin, prowadzą wiele własnych projektów służących utrzymaniu gatunków i siedlisk w jak najlepszym stanie. Wśród nich można wymienić programy restytucji cisa i jodły. Od wielu lat prowadzone są także dwa projekty ochrony leśnych kuraków – głuszca i cietrzewia.

W Lasy Państwowe podejmują także działania mające na celu adaptację lasów do zmian klimatu oraz mających na celu ochronę cennych, przyrodniczych siedlisk. Budżet działań z zakresu ochrony gatunków i siedlisk (w perspektywie finansowej 2014-2020) wyniósł ponad 32 mln zł, z czego ok. 19 mln zł stanowią środki unijne, a ok. 13 mln zł środki własne Lasów Państwowych. Projekty te otrzymały wsparcie ze środków unijnych.

Należy wyjaśnić, że Europa jest jedynym kontynentem, na którym dzięki zrównoważonej i prowadzonej w odpowiedzialny sposób gospodarce leśnej,  przybywa lasów.

Warto podkreślić, że obecnie na terenie Polski powierzchnia lasów nie maleje. Od zakończenia II wojny światowej wzrosła z 21 proc. do ok. 30 proc. kraju. Zmieniany jest także skład gatunków polskich lasów, tam, gdzie pozwalają na to warunki siedliskowe są sadzone bardziej wymagające gatunki liściaste.